केळी
कमी तापमानामुळे केळी पिकावर होणाऱ्या परिणामांची तीव्रता कमी करावयाच्या उपाययोजना
✅ केळीची लागवड १.५x१.५ किंवा १.७५x१.७५ मीटर या शिफारशीत अंतरावर करावी. जास्त अंतरावर लागवड करणे टाळावे.
✅ थंड वातावरणात केळी लागवड करणे टाळावे. लागवड शक्यतो ऑक्टोबरमध्येच पूर्ण करावी.
✅ लागवडीच्या वेळेस बागेच्या चोहोबाजूने सुरु, नेपिअर, शेवरी इत्यादी वारा प्रतिरोधक वनस्पतींची दोन-तीन ओळींत दाट लागवड करावी. यामुळे बागेतील झाडांचे थंड वाऱ्यांपासून संरक्षण होते.
✅ रासायनिक खतांच्या शिफारशीत मात्रा वेळापत्रकानुसार द्याव्यात. हिवाळ्यात केळी पिकास पालाश या प्रमुख अन्नद्रव्याची कमतरता पडू देऊ नये.
✅ शक्य असल्यास बागेस रात्री किंवा पहाटेच्या वेळी ठिबक संचाने पाणी द्यावे.
✅ जमिनीची जलधारणक्षमता वाढण्याकरिता पिकास शेणखत किंवा कंपोस्ट खत द्यावे. तसेच सेंद्रिय आच्छादन करावे. यामुळे ओलावा आणि जमिनीचे तापमान योग्य राखले जाते.
✅ झाडाची लोंबणारी हिरवी निरोगी तसेच वाळलेली रोगविरहित पाने कापू नयेत. पाने खोडाभोवती तशीच लपेटून ठेवावीत. रोगग्रस्त पाने फक्त कापावीत.
✅ वाढीच्या अवस्थेनुसार प्रतिझाड ०.५-१ किलो निंबोळी खत मातीत मिसळून द्यावे. यामुळे पिकास अतिरिक्त अन्नद्रव्ये उपलब्ध होतात. निंबोळी ढेपेमुळे मुळ्यांना इजा करणाऱ्या सुत्रकृमींपासूनही पिकाचे संरक्षण होते.
✅ बागेमध्ये उसाचे पाचट, केळीची रोगविरहीत वाळलेली पाने, सोयाबीन भुसा अशा सेंद्रिय पदार्थांचा किंवा चंदेरी पॉलिप्रॉपिलीनचे आच्छादन करावे. यामुळे जमिनीतील तापमान नियंत्रित राहते. तसेच जिवाणूंच्या संख्या वाढण्यास मदत होते.
